Nadchodzi era RFID

MSI PolskaPo systemie kodów kreskowych, których znaczenie w handlu, produkcji i gospodarce magazynowej trudno przecenić, na rynek wchodzi nowa technika znakowania – za pomocą etykiet wykorzystujących fale radiowe. System znakowania RFID (Radio Frequency IDentification) to jedna z najszybciej rozwijających się technik, o której od lat głośno w prasie.

W skład systemu wchodzą elektroniczne etykiety (tzw. tagi), czytniki oraz systemy komputerowe służące do zbierania danych, ich opracowywania i przekazywania dalej, do systemów wspomagających różne dziedziny działalności, np. produkcję, handel, gospodarkę magazynową. Na potrzeby techniki RFID opracowano ustandaryzowany system znakowania produktów – elektroniczny kod produktu (EPC – Electronic Product Code) umożliwiający jednoznaczną identyfikację producenta i produktu.

Źrodło: PRINTRONIX
Schemat kodowania EPC dla 96-bitowej etykiety umożliwia jednoznaczne oznakowanie 1,8x1019 obiektów, co powinno gospodarce światowej wystarczyć na wiele jeszcze lat. Każdej etykiecie można ponadto wbudować właściwości EAS (Electronic Article Security). Polega to na możliwości aktywacji jednego bitu w zbiorze informacji zapisanych w etykiecie, który oznacza „zapłacone” lub „niezapłacone”. Etykieta może wszczynać alarm, kiedy niezapłacony towar przenoszony jest w pobliżu czytnika, utrudnia także zbyt skradzionych większych partii towarów.

Elektroniczny Kod Produktu (EPC) obejmuje znacznie więcej niż tylko kod, stanowi połączenie technologii RFID z możliwościami, jakie daje Internet. Często określany jest mianem „Internetu produktów”. Koncepcja EPC oparta jest na następujących założeniach:

  • w obwodzie etykiety (tagu) zapisany jest tylko numer identyfikacyjny,
  • specjalne oprogramowanie, tzw. middleware, stanowiące interfejs między czytnikiem a aplikacją użytkową i Internetem, służy do zarządzania przepływem informacji w całej sieci EPC,
  • informacja dotycząca każdego obiektu przechowywana jest w sieci publicznej, a dostęp do niej odbywa się poprzez usługę ONS (Object Naming Service), podobną do DNS dla stron WWW,
  • tagi i czytniki będą niedrogie. Zgodność z otwartym, globalnym standardem daje gwarancję ich współpracy bez względu na kraj pochodzenia towaru.


Etykieta RFID (tag) – nośnik informacji

Dzięki ogromnemu postępowi technicznemu w dziedzinie elektroniki mogły powstać miniaturowe układy scalone, niewymagające wiele energii, mogące pomieścić potrzebne informacje. Układ scalony stanowiący istotę etykiety RFID z reguły ma powierzchnię ok. 0,5 mm2 i grubość rzędu 0,1 mm. Stosowany jest w obu wykorzystywanych obecnie rodzajach etykiet – pasywnych, bez własnego źródła energii elektrycznej, i aktywnych, wyposażonych w źródło.


Źrodło: PRINTRONIX

Znaczniki pasywne składają się z układu scalonego i anteny. Antena ma za zadanie zgromadzenie wystarczającej porcji energii dla układu scalonego, aby mógł zadziałać. Znaczniki pracują na różnych zakresach fal radiowych, w zależności od pola ich zastosowania. W znacznikach pracujących przy częstotliwości do 13,5 MHz wymiana danych odbywa się na drodze sprzężenia indukcyjnego. Dla częstotliwości wyższych wymiana informacji z czytnikiem odbywa się na drodze sprzężenia elektromagnetycznego poprzez modulację amplitudy fali elektromagnetycznej.


Sprzężenia etykietA – czytnk
Źrodło: PRINTRONIX

Odczytu informacji zawartej w elektronicznych obwodach etykiet RFID dokonują czytniki, wyposażone w nadajniki i odbiorniki fal radiowych. W antenie etykiety, która znajdzie się w polu oddziaływania czytnika, indukują się ładunki elektryczne, które zasilają układ scalony. Układ ten, gdy dostanie odpowiednią porcję energii, wysyła sygnał z informacją zawartą w jego pamięci.


Wymiana informacji w systemia EPC
Źrodło: PRINTRONIX
Obecnie czytniki pracują zwykle w trybie RTF (reader-talks-first), chociaż coraz częściej w ofercie firm występują czytniki pracujące w trybie TTF (tag-talks-first). TTF polega na tym, że antena czytnika stale emituje sygnał fali nośnej, wystarczający do zasilania obwodu etykiety, która może zasygnalizować swoją obecność. Antena odebrawszy taki sygnał, wysyła krótki, modulowany impuls roboczy niosący porcję energii umożliwiającą skuteczną wymianę informacji. Jeśli w pobliżu nie ma etykiet, antena przechodzi w stan „czuwania”.

Znaczniki aktywne są znacznie bardziej skomplikowane od znaczników pasywnych, charakteryzują się większą pojemnością, a informacje w nich zapisane można nie tylko odczytywać, ale również zmieniać. Wyposażone są we własne, autonomiczne źródła zasilania – obecnie są to cienkie „nadrukowywane” na papierze baterie. Zasięg ich zależy od położenia ponad powierzchnią ziemi i zwykle wynosi 100 m. Cena oraz właściwości aktywnych etykiet RFID predestynują je do innych zastosowań – jako źródła informacji o większych partiach towarów, kontenerach itp.


Źrodło: PRINTRONIX
Etykiety RFID dostarczane są w postaci rolek, na specjalnym papierze warstwowym. Między warstwami znajduje się nadrukowana antena oraz przyklejony do niej mikroukład scalony. Na taką taśmę metodą druku termicznego nanoszona jest etykieta z kodem kreskowym, nazwą producenta, kodem towaru itp. Podczas drukowania w pamięci znacznika drukarka zapisuje unikatową porcję informacji, a następnie sprawdza, czy etykieta jest sprawna, czyli dokonuje pierwszego odczytu. Po wykonaniu testu etykieta jest gotowa do naklejenia na towarze.

Zastosowania

Pierwszym systemem identyfikacji radiowej zainteresował się Departament Obrony USA. Już od pewnego czasu systemy RFID działają w armii amerykańskiej, były m.in. wykorzystywane do nadzorowania i kierowania operacjami logistycznymi podczas wojny w Iraku.


Przed kilkoma laty system RFID w łańcuchu dostaw postanowiła wprowadzić Wal-Mart, amerykańska sieć hipermarketów, zobowiązując swoich 100 największych dostawców do zainteresowania się tą techniką już kilka lat temu. Obecnie kolejni dostawcy implementują u siebie systemy RFID, przynajmniej w tej części produkcji, która trafia do sieci handlowej Wal-Mart.


Systemy RFID stosują także linie lotnicze do identyfikacji bagażu. W Delta Airlines po zastosowaniu znaczników radiowych skuteczność kontroli przesyłek bagażowych wzrosła do 97% w porównaniu z okresem, gdy bagaże znakowano tradycyjnym kodem kreskowym (skuteczność wynosiła 86%). W Europie technologię RFID wprowadza do swojego łańcucha dostaw sieć handlowa Metro, jednak nie jest to jeszcze w pełni działający system.


Źrodło: PRINTRONIX
RFID zastosowała u siebie niemiecka firma zajmująca się zarządzaniem zasobami leśnymi Cambium – Forstbetriebe. W przypadku tradycyjnych sposobów znakowania drewna kontrola na drodze od poręby do tartaku była bardzo trudna, a skuteczność znakowania w dużym stopniu zależała od pogody oraz uszkodzeń podczas transportu. Według firmy skutecznie kontrolowano jedynie 80–85% wycinanego drewna. Przy corocznym wyrębie 50 mln m3 margines strat był znaczny. Zdecydowano się na integrację systemu ERP używanego do wspomagania zarządzania, pozostałych aplikacji wykorzystywanych w gospodarce leśnej oraz technologii FRID. W ten sposób stało się możliwe śledzenie materiału na każdym etapie. Po wdrożeniu systemu odnotowano wiele korzyści, m.in. wzrost jakości drewna, redukcję odpadów o 90% i niemal pełną kontrolę na drodze z poręby do tartaku, niezależnie od warunków atmosferycznych. System ułatwił także optymalizację łańcucha dostaw, a jego zastosowanie zaowocowało poprawą płynności finansowej.


Żrodło: DiS 2005
Zastosowania w Polsce

Gospodarka polska nie działa jeszcze na pełnych obrotach i jak dotąd nie zanotowano przypadku wykorzystania technologii RFID w produkcji czy handlu. Trudno także oszacować wielkość rynku RFID w naszym kraju. Zdaniem ekspertów, m.in. z firmy Softex Data, pierwsze zastosowania RFID w produkcji pojawią się wtedy, gdy wymusi je współpraca z zachodnimi sieciami handlowymi. Bardzo możliwe, że pojawią się także wśród dostawców dla naszej armii, która musi stosować u siebie standardy obowiązujące w NATO.

Każde państwo ma własne regulacje dotyczące przydziału częstotliwości pracy dla nadajników RFID. Obecnie najszerzej używane na świecie są pasma 125 kHz i 13,6 MHz. Etykiety operujące w paśmie 13,56 MHz mogą przechować do 2 kB danych, prawie 30 razy więcej niż te, które operują w paśmie 125 kHz. Standardowe częstotliwości wymiany danych na całym świecie zostaną wprowadzone prawdopodobnie do 2010 r., chyba że gospodarka światowa wymusi przyspieszenie. Wtedy obszary zastosowań RFID zaczną się szybko powiększać.

Źródło: www.msipolska.pl
Autor: Cezary Pochrybniak

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ:


Back to top